De Gedoemde Binnenzee

In 1931 verscheen onder de titel ‘De Gedoemde Binnenzee’ een reeks artikelen in het Algemeen Handelsblad. In deze serie nam journalist Cornelis Karel Elout zijn lezers mee op een rondreis langs de Zuiderzee. De auteur had een duidelijk doel met het maken van zijn artikelen, namelijk: “Het geven van een beschrijving van de Zuiderzee in de huidige staat, dus vóór dat de afsluiting is voltooid en vóór dat er meer is ingepolderd dan de Wieringermeer”. Deze historisch gezien belangrijke serie kwam nog net op tijd want een jaar later, op 28 mei 1932, werd de Afsluitdijk gesloten. Het einde van het Zuiderzeetijdperk was een feit.

De illustraties bij ‘De Gedoemde Binnenzee’ werden verzorgd door de toen zeer bekende kunstenaar Martin Monnickendam. De schilder maakte hiervoor tal van reizen rond de Zuiderzee. Het resultaat mag er zijn, zijn schilder- en tekenkunsten zijn uitmuntend! Tientallen tekeningen en aquarellen tonen ons landschappen, dorpsgezichten en (visserij)activiteiten die inmiddels al lang verleden tijd zijn, maar misschien wel weer terugkomen.

Veel van zijn tekeningen kenmerken zich door de forse, enigszins zwaar aangezette lijnen en met een verrassend oog voor details. Ze geven zijn werk een grote expressieve lading. Martin Monnickendam schetst een levendig en sfeervol beeld van een vervlogen wereld en een Zuiderzeecultuur die gedoemd was te verdwijnen.

Martin Monnickendam
Martin (Martijn) Monnickendam (Amsterdam, 25 februari 1874 –  4 januari 1943) was een Nederlandse kunstschilder en tekenaar. Hij genoot zijn opleiding van 1891 tot 1893 aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten en was leerling van de tekenschool Felix Meritis. Hij beoefende de genres schilderen, aquarelleren, etsen, tekenen en lithograferen. In 1904 werd Monnickendam lid van de kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae, in 1905 van Sint Lucas en in 1916 van De Onafhankelijken.

De kunstwerken in deze tentoonstelling zijn in bruikleen afgestaan door het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.